Altın Erkeklere Neden Haram?

ceylannur

Yeni Üyemiz
Altın erkeklere neden haram?
Birtakım giyim ve süs eşyaları vardır ki, bazı hikmet ve sebeplerden dolayı kullanılmaları ve giyilmeleri erkekler için caiz görülmemiştir

Fakat yaradılışları icabı ziyneti ve süsü seven kadınlar için helâldir Bunlardan birisi ipekten yapılmış giyim eşyaları, diğeri de altındır

Bu husustaki hadis-i şerif gayet açıktır Hazret-i Ali’nin rivayetine göre, bir defasında Peygamberimiz (asm) ipek bir kumaşı sol eline, bir parça altını da sağ eline aldı Sonra bunları elleriyle yukarı kaldırdı, orada bulunanlara gösterdi ve şöyle buyurdu:
“Şu iki şey ümmetimin erkeklerine haram, kadınlarına helâldir”1

Peygamberimiz, yasaklanan ve haram kılınan bazı şeyleri insanlara anlatmak, onları, alışageldikleri ve uzun müddet kullandıkları doğru olmayan şeylerden vazgeçirmek için farklı metodlar tatbik eder, muhatabın anlayış ve kavrayış seviyesine göre muamele ederdi Sahabîler de Peygamberimizin kesin kararı karşısında hiç itiraz etmez, büyük bir teslimiyet içinde kabul ederlerdi Peygamberimiz, devlet başkanları, kabile reisleri gibi yüksek seviyedeki kimselere islâm ve iman hakikatlerini anlattığı gibi, bütün hayatı çölde geçmiş olan bedevîlerle de muhatap olur, onlarda gördüğü eksikleri düzeltmeye çalışırdı

Abdullah bin Abbas’ın rivayetine göre Resul-i Ekrem Efendimiz (asm) bir zatın elinde altından bir yüzük gördü ve onu parmağından çıkardı, attı Daha sonra şöyle buyurdu:
“Sizden biriniz ateşten bir kor alıyor da, onu eline koyuyor”

Resulullah (asm) gittikten sonra orada bulunanlar yüzük sahibine, “Yüzüğünü yerden al da onunla faydalanırsın” dediler Fakat o zat, “Hayır, vallahi onu ebediyyen almam çünkü onu Resulullah (asm) attı” dedi2

Bu hâdisede iki husus dikkati çekmektedir Birisi, Peygamberimiz yasaklamış olduğu ve dinen haram sayılan altın yüzük gibi birşeyi Sahabîsinin parmağında görmüş, “münker” sayılan bu durumu def etmek ve onun hiçbir şekilde kullanılmamasını anlatmak istemişti Onu eliyle men etmeye gücü yettiği ve muhatabın da kırılmayacağını tahmin ettiği için, bizzat kendi eliyle yüzüğü çıkarıp atmıştır Bu davranışıyla ayrıca erkeklerin altından yapılmış zinet eşyasını kullanmasının kesinlikle yasak olduğunu orada hazır bulunanlara anlatmış oluyordu

O zatın yerdeki yüzüğü almamasının sebebi ise, hem Resulullaha olan hürmetinin bir ifadesiydi, hem de fakir bir Müslümanın onu alıp istifade etmesini temin düşüncesiydi Nitekim daha sonra fakir bir Sahabî onu almış ve bir ihtiyacı için kullanmıştı
Bu mevzuda bazı hadislerin mealleri de şöyledir:

Eş’as İbn Suleym’in bir rivayetine göre “Resulullah bizleri altın yüzük, yahut altın halka takınmaktan nehyetti”3

Hz Abdullah’ın rivayeti de şöyledir:

“Resulullah evvelâ altından bir mühür yüzük yaptırdı Bunu takındığı zaman yazılı kaşını avucunun içine alırdı Peygamberin elinde yüzük gören herkes kuyumculara koşarak bir altın yüzük yaptırıp parmaklarına taktılar Kısa bir müddet sonra Resulullah minber üzerine oturdu ve elindeki yüzüğü çıkardı Müteakiben, ‘Ben bu mühür yüzüğü takınıyorum Yazılı kaşını da iç tarafta tutuyorum’ buyurdu ve bu yüzüğü elinden attı Sonra da, ‘Vallahii bu altından mühür yüzüğü ebediyyen takınmam’ buyurdu Bunun üzerine parmaklarına altın yüzük takmış olan Sahabîler de kendi yüzüklerini çıkarıp attılar”4

Bu mesele hakkında üç hadisi verdikten sonar, değişik şekilde rivayet edilen hadisleri burada zikretmeye, aynı mealde oldukları için, ihtiyaç duymuyoruz

İslâmiyetin haram kıldığı meselelerde şüphesiz, birçok hikmetler vardır Ancak haramlığın hikmet ciheti, illet yerine geçmez Yani birşeyin haram kılınışında asıl sebep, Allah’ın onu yasaklamış olmasıdır Yasaklanış hikmetleri için, Allah yasakladığı için o haramdan sakınmamız gerekir Hikmetlerin araştırılması bu temel prensibin anlaşılmasından sonra gelmelidir Bu çerçevede, altın yüzüğün erkeklere haram oluşunun bir hikmeti şu olabilir:

Altın ticarî bir madendir Piyasada tedavülde olan en mühim bir maldır Eğer altın yüzük takmakta bir beis olmayıp sünnet olsaydı, bugün hemen hemen her Müslüman erkek takmaya gayret gösterecekti Bu da iktisadî hayatın önemli bir parçası olan altının büyük bir kısmının tedavülden kalkıp faydasız olarak insanların parmağında âtıl kalmasını netice verecek ki, iktisadî hayata menfî yönde tesir edecekti Nitekim Peygamberimizin bizzat altın yüzüğü parmağından çıkararak atması, iktisadî yönden müsbet gelişmeleri netice vermiştir

Ayrıca, altın kadına ait süs eşyası olduğundan, erkeğin şahsiyeti üzerinde menfî tesiri düşünülebilir Nasıl ki kadının erkek elbisesi giymesiyle kadınlık şahsiyetinde menfî değişmeler oluyorsa, erkeğin de kadınlara ait kıyafet ve süs eşyalarını giyip takmasıyla da erkeklik şahsiyetinde menfî tesir bıraktığı psikolojik bir gerçektir

Altın dışındaki birtakım madenlerden yapılan yüzüğü de aynı şekilde erkek ve kadının takınması caiz değildir Demir, bakır ve tunç gibi madenler bu kabildendir Bu mevzuda bazı hadisler zikredilmektedir Abdullah İbni Berid’den rivayet edildiğine göre, “Sahabîlerden bir zat Resulullaha geldi Elinde tunçtan bir yüzük vardı Resulullah ona hitaben, ‘Ne oluyor, sende putların kokusunu seziyorum’ buyurdu Bunun üzerine o zat elindeki yüzüğü attı Sonra parmağında demirden bir yüzük olduğu halde geldi Peygamberimiz, ‘Ne oluyor, senin üzerinde Cehennem ehlinin zinetini görüyorum’ buyurunca, o zat parmağındaki yüzüğü fırlattı Bunun üzerine o zat, ‘Ya Resul
allah.gif
, nasıl bir yüzük takayım?’ diye sordu ve Peygamberimiz de ‘gümüşten bir yüzük tak, bu da miskali (yaklaşık 3,5 gramı) geçmesin’ buyurdu5

İbni âbidin Reddü’l-Muhtar isimli eserinde bu hadisi zikrettikten sonra şöyle der:
“Gümüşten yapılmış yüzük takmak helâl; altın, demir ve tunççan yapılmış olan yüzüğü takmak ise haramdır”

Cevhere isimli fetva kitabından yaptığı bir nakilde ise, kadınlar için de, erkekler için de demirden, tunçtan, bakırdan ve kurşundan yapılmış yüzüklerin caiz olmayıp tahrimen mekruh olduğunu zikreder Esas metinde ise, gümüşün haricindeki bütün madenlerden yapılan yüzükleri takmanın haram olduğu ifade edilmektedir6

Gümüşten yapılan yüzüğü takmak mubah, aynı zamanda sünnettir Bu hususta Enes bin Mâlik’ten gelen rivayet şöyledir:

“Resulullahın (asm) mühür yüzüğü gümüşten idi Bu yüzüğün kaşı da Habeşî (akik taşı) idi”7

Yukarıda mealini zikrettiğimiz hadis-i şeriflerden hüküm çıkaran bütün mezhep imamlarına göre, erkeklerin başta yüzük olmak üzere altından yapılmış süs eşyalarını takınmaları da caiz değildir

Altın ve gümüşten yapılmış kaplardan birşey yeyip içmek hem erkekler için, hem de kadınlar için caiz değildir Bunun hikmeti de bir hadis-i şerifte şöyle beyan edilir:

“Altın ve gümüş kaptan su içmeyin İbrişim ve ipeği de giymeyin çünkü bunlar dünyada onların (kâfirlerin), âhirette, kıyamet gününde ise sizindir”8

Hadiste de ifade edildiği gibi, altın ve gümüş kaplar, Cennet nimetlerinden sayılmakta, mü’minlerin dünyada iken onları fâni bir surette kullanmaları istenmektedir Fakat altın ve gümüşten yapılmış kap ve süs eşyalarını evde bulundurmanın bir mahzuru bulunmamaktadır

Altından yapılmış bir yüzük takan kimsenin günah ve mes’uliyeti sadece kendisinedir O günah bir başkasına sirayet etmez Meselâ parmağında altın yüzük bulunan bir kimsenin aynı safta namaz kılması, yanında bulunan kimselerin namazına zarar vermez Zaten altın yüzük takmak, takan kimsenin namazına da bir eksiklik getirmez Sadece o yüzüğü takmakla bir haram işlemiş olur, ibadeti bâtıl olmaz

Bununla beraber, parmağında altın yüzük bulunan birisine, bir haram işlediği için “yan gözle” bakmak da doğru değildir Bize düşen, münasip bir zamanını ve yerini bulunca onu takmanın caiz olmadığını hatırlatmaktır.....
 
Moderatör tarafında düzenlendi:

ceylannur

Yeni Üyemiz
Altın ve hâlis ipek erkeğe haramdır:
Halis ipek veya malzemesinin çoğu ipek olan giyecekler ile altını erkeğin giyecek, süs ve eşya olarak kullanması haramdır Hz Peygamber (sav) ipeği sağ eline ve altını sol eline alarak "bu ikisi ümmetimin erkeklerine haramdır"40 buyurmuşlardır
Bir miskali (425 gr) geçmeyen gümüş yüzük ile alem (sembol, nişân, rozet vb) olarak kullanılan ipek ve altına ruhsat verilmiştir41
İpeğin cilt hastalığı, savaş gibi sebeplerle giyilmesine de izin verilmiştir42
Altın ve gümüşü kadının yalnızca ziynet eşyası olarak43 kullanmasına izin veren İslâmın erkeklerine bunu haram kılmasının hikmetleri vardır:
a) Bu iki mâden ve özellikle altın asırlar boyu ya doğrudan doğruya para olarak, yuhat da para karşılığı teminat olarak kullanılmış, ekonomide büyük rol oynamıştır Bunların zinet ve eşya olarak kullanılması ekonomiyi menfi yönde etkileyecektir
b) Bunların zinet ve eşya olarak kullanılması topluma faydalar sağlayacak olan büyük bir sermayenin âtıl kalmasına sebep olmaktadır
c) Allah'ın erkekler için takdir ve tensîb buyurduğu fıtrat ve karakter altın ve ipekle süslenmeye muhtaç ve uygun değildir
d) Üste, başa; ele ayağa; eve-barka serilmiş servetler dikkat, gıpta ve hased celbederek sosyal adâlet duygusunu rencide ederler, fesâda sebep olurlar
e) İslâm insanın maddî hayatı ile rûhî ve mânevi hayatı arasında ideal bir dengeyi hedef almıştır Dışa bu ölçüde ihtimam rûhî hayâtı zedelemekte, tekâmülü engellemektedir
Kadına gelince:
Onun fıtratı süse ve zînete daha elverişlidir; diğer vasıflar yanında erkekte yiğitlik, kadında güzellik aranır Kadını zinetten menetmek onun fıtratına ters düşer ve ağır gelir Şârî' onlara bu mevzûda ruhsat vermiş, fakat yabancı erkeklerden sakınmalarını emretmiş, zînetlerini yoksullara iyreti vermelerini tavsiye buyurmuştur



40 Ebû-Dâvûd, K el-Libâs, 4, 9, 11; Nesâî, K ez-Zineh, 40, 43, 45; Ahmed, Müsned, 1/96, 4/392
41 Fıkıh kitaplarının kerâhiye ve istihsan bölümü, nişan yüzüğünün cevazı için bak: Kâmil Miras, Buhârî Muhtasarı Tecrîd-i Sarih Tercemesi ve Şerhi 2 B C IV, s 287; c XII, s 108
42 Buhârinin bir rivâyetine göre Resulullah (sav) Abdurrahman b Avf ve ez-Zübeyr b el-Avvâm'ın, cilt hastalıkları sebebiyle ipek giymelerine izin vermiştir K el-Cihad, 91; K el-Libâs, 29
43 Bunları ev eşyası olarak kullanmak kadına da haramdır..
alıntıdır
 

ceylannur

Yeni Üyemiz
Altın kullanmanın erkeklere haram oluşunun sebebi, Peygamberimizin emirleri ile bunun yasaklanmış olmasıdır. Bu sebeple onun haram oluşu sadece değeri ile alâkalı değildir. Altın ve gümüş hilkaten para olan yani yaratılışları ve işlevleri itibariyle böyle kullanılan iki madendir. Ayrıca altın ve gümüş kadınlar için bir zinet/süs eşyası özelliği taşımaktadır. Kullanıldıktan sonra da değerlerinden bir şey kaybetmezler. Ayrıca günümüzde bile devletler arasında paranın değer ölçüsü altındır. Bu sebeple kimse platin biriktirmez, ama altın biriktirir. Zira platin kullanımdan sonra fazla kıymet ifade etmez. Platin şerî ölçü açısından da altın gibi değildir; onun yasaklığı ile ilgili bir nas, âyet ve hadis yoktur.

2- Elmas ve pırlanta gibi zinet eşyası altın kadar kullanışlı ve kadının sembolü olmadıkları için kadına mubah olduğu gibi erkeğe de mübahdır. İmali ve satışı hususunda hiç bir sakınca yoktur.

3- Beyaz altın denilen şeylerin piyasada iki çeşidi vardır.

a- 14 ayar beyaz altın. Meselâ 14 ayarlı 1 kg. beyaz altın elde edebilmek için 585 g. has altın ile 415 g. Paladyumu birbirlerine karıştırılarak elde ediliyor.

Bu çeşit beyaz altının yüzde elli sekiz buçuğu has altın, yüzde kırkbir buçuğu paladyum olup, altın kısmı daha fazla olduğundan Hanefi mezhebine göre altın sayılır. Nisaba ulaştığı takdirde zekata tabidir ve erkeğin onun yüzüğünü takması caiz değildir.

b- 13 ayarlı beyaz aaltındır.. Bunun terkibide şöyledir, 415 g. has altın ile 585 g. paladyum birbiri ile karıştırılarak elde edilir. Bununda yüzde kırkbir buçuğu altın ve yüzde ellisekiz buçuğu paladyumdur. Bunun paladyumu daha fazla olduğu için paladyum sayılır. Ticareti yapılmadığı takdirde zekata tabi
değildir. Bundan elde edilen yüzüğü takmak mekruh ise de haram değildir.

Ancak Şafii mezhebine göre altın paladyuma nisbetle az da olsa onun miktarı tek başına veya has altın ile nisaba ulaşırsa zekata tabidir. Eğer altın paladyuma nisbetle az olsa bile erkeğin onun yüzüğünü takması haramdır.

Halil Günenç, Fetvalar.
Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet Editör
 
Üst Alt