Oruç Hakkında Bilgiler

HASAN CAN

Administrator
Yönetici
Oruç hakkında  bilgiler
Oruç hakkında bilgiler
Oruç hakkında Allah’ın kitabı Kur’an-ı Kerim’de buyuruldu ki, mealen :

– “Ey iman edenler! Oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi size de farz kılındı. Umulur ki korunursunuz.” (Bekara-183)

– “Size farz kılınan oruç, sayılı günlerdedir. İçinizden hasta olan veya yolculukta bulunan ise, diğer günlerde, tutamadığı günler sayısınca tutar. Ona dayanıp kalacaklar üzerine de bir yoksulu doyuracak kadar fidye gerekir. Her kim de hayrına fidyeyi artırırsa, hakkında daha hayırlıdır. Bununla beraber, eğer bilirseniz, oruç tutmanız sizin için daha hayırlıdır.” (bekara-184)

“O Ramazan ayı ki, insanları irşad için, hak ile batılı ayıracak olan, hidayet rehberi ve deliller halinde bulunan Kur’ân onda indirildi. Onun için sizden her kim bu aya şahit olursa onda oruç tutsun. Kim de hasta, yahut yolculukta ise tutamadığı günler sayısınca diğer günlerde kaza etsin. Allah size kolaylık diler zorluk dilemez. Sayıyı tamamlamanızı, size doğru yolu gösterdiğinden dolayı Allah’ı tekbir etmenizi ister. Umulur ki şükredersiniz.” (Bekara-185)

– “Şayet kullarım, sana benden sordularsa, gerçekten ben çok yakınımdır. Bana dua edince, duacının duasını kabul ederim. O halde onlar da benim davetime koşsunlar ve bana hakkıyla iman etsinler ki, doğru yola gidebilsinler.” (Bekara Suresi -186)

“Oruç gecesi kadınlarınıza yaklaşmanız, size helâl kılındı. Onlar, sizin için bir örtü, siz de onlar için bir örtü durumundasınız. Allah, nefsinize güvenemeyeceğinizi bildiği için müracaatınızı kabul buyurdu ve sizi bağışladı. Şimdi onlara yaklaşın ve Allah’ın sizler için yazdığını isteyin. Ta fecrin beyaz ipliği siyah iplikten size seçilinceye kadar yiyin, için. Sonra da ertesi geceye kadar orucu tam tutun. Bununla beraber siz mescitlerde îtikaf halinde iken onlara yaklaşmayın. Bunlar, Allah’ın sınırlarıdır, sakın onlara yaklaşmayın. Allah, âyetlerini insanlara böyle açıklıyor ki sakınıp korunsunlar.” (Bekara Suresi -187)

Peygamber(sallallahu aleyhi ve sellem) Efendimiz ise oruç hakkında şöyle buyurdular, mealen:

-“Ramazan ayı geldiğinde Cennet kapıları açılır, Cehennem kapıları kapanır ve şeytanlar zincire vurulur.” (Buhari, Savm)

Bu hadisi şerif kastedilen şeytanların zincire vurulması hususu, oruç tutan mü’minler için geçerlidir. Zira oruçlu, oruç sebebi ile şeytanların dolaşma yeri olan kan damarlarını tıkamış olur ve şeytanlar oruçlunun bedeninde rahat hareket edemez duruma gelirler.

Bu hususta İmam-ı Rabbani hazretlerinin de buyurduğu gibi günahı sadece şeytanlar işletmez. Günaha daha çok nefs-i emmarelerimiz sebep olmaktadır. O ise, her an avının üzerine atlamak üzere pusuda bekleyen bir panter gibidir. Ramazan geldiğinde bağlanan şeytanlar , oruç tutan mü’minlerin şeytanlarıdır. Oruçluların ramazan ayında sinirli olmasının altında nefs-i emmarenin aç kalmaktan dolayı isyanı yatar. Nefs-i emmareyi en iyi dizginlemenin yolu da onu aç bırakmaktır. Maalesef ki açlığı sadece mide açlığı olarak algılayanlar hiçte az değildir.

Üç Türlü Oruç Vardır:

1- Avamın (genelin) Orucu:
Ramazan ayında her müslümanın tutması farz olan, niyet edip imsak vakti ile akşam vakti arasında yemeden içmeden ve cinsi münasebetten kesilmekle yapılan oruçtur.

2-Havassın (seçilmişlerin) Orucu:
Avam için belirlenen sınırlar bunlar için de geçerlidir. Bunların orucunun avamın orucundan farkı, şu uzuvlarla birlikte oruç tutmaktır. Gözü haramdan, dili yalan ve gıybetten ve malayani sözlerden, kulağı kötü şeyleri dinlemekten, eller ve ayakları günaha götüren her şeyden alıkoymakla tutulan oruçtur.

3-Havassul-Havasın (Peygamberler ve Evliyaların Orucu) Orucu:
Avam için belirlenen sınırlar bunlar için de geçerli olmakla birlikte kalbi, ruhu ve nefsi, Allah’ın zikrinden ve başkalarının düşüncelerinden ve sevgisinden keserek tutulan, gözü, kalbi ve ruhu haramdan düşüncelerden, dili, gönlü ve ruhu yalan ve gıybetten ve malayani sözlerden, kulağı kötü şeyleri dinlemekten, kalbi ve ruhu kötü şeyleri düşünmekten eller ve ayakları gönlü ve ruhu günaha götüren her şeyden alıkoymakla tutulan oruçtur. İşte bu oruç peygamberlerin ve evliyanın büyüklerinin orucudur.

Evliyanın büyüklerinden birisinin çok güzel bir bağı vardı. Bir gün bu bağda namaz kılarken çok güzel bir kuş geldi önüne kondu. Bir an gözü ve gönlü bu kuşun güzelliğine daldı. Allah’ın huzurunda bu yapılan şeyin yanlış olduğunu ve manevi orucunun bozulmasına sebep olduğunu düşünerek o bağı manevi orucunun kefareti olarak bir fakire bağışladı.

Tam ve mükemel oruç ancak; bedenle birlikte kalbe ve ruha tutulan oruçtur. Buna karşın şartlarına uyularak Allah rızası için tutulan oruç Allah katında makbul oruçtur.

ORUCUN FARZLARI:


1- Müslüman olup bülüğa ermiş akıllı, kadın ve erkek her Müslümana ramazan ayında oruç tutmak farzdır. Kadınlar hayız ve lohusalık hallerinde iseler, ramazandan sonra bir güne bir gün kaza ederler.

2 – İftarla kaba kuşluk vakti arasında ramazan orucunu tutmak için niyet etmek.

3- İmsak vakti ile akşam ezanına kadar hiç bir şey yememek ve içmemek ve cinsi münasebetten uzak durmak. (İğne ve serum orucu bozar.) Ancak sağlığı yerinde olmayıpta ilerde iyileşme durumu ümit edilen kimseler, iyileştiklerinde oruçlarını kaza ederler. İyileşmeleri ümid edilmeyenler de kefaretini öderler. Ramazan ayının girmesi konusunda diyanete itibar etmek daha doğru olur. Bir takım mezhepsizlere itibar etmemek lazımdır.

ORUCU BOZAN ve BOZMAYAN ŞEYLER NELERDİR ?


1- Kasden yiyip içmek ve cinsi münasebette bulunmak orucu bozar.
2- Uyku halinde bir şey yiyip içmek ve cinsi münasebette bulunmak orucu bozar. (ihtliam ile oruç bozulmaz.)
3- Unutarak yiyip içildiğinde oruç bozulmaz, ancak oruçlu olduğu hatırlatıldığında, yiyip içmeğe devam edenin orucu bozulur.
4- Hata ile yiyip içenin orucu bozulur. Abdest alırken boğazına su kaçan kimse gibi.
5- Abdest alıp ağzındaki suyu tüküren kimse kalan yaşlıkla birlikte tükürüğünü yutarsa orucu bozulmaz.
6- Baş kısmından gelen akıntıyı yutan kimsenin de orucu bozulmaz. …
7- Ağızdan gelen kan tükürükten azsa oruç bozulmaz.
8- Ağızdan gelen bir su dışarı dökülmeden tekrar yutulursa oruç bozulmaz.
9- Konuşan birinin ıslak dudaklarındaki tükürüğünü yutması da orucunu bozmaz.
10- Kişinin bir veya iki damla göz yaşı veya yüzünün terini yutması da bozmaz.
11-Yenilmesi kastedilmeyen, ondan kaçınılması mümkün olmayan şeyler orucu bozmaz. Örnek: Diş ağrısını kesmek için ağıza konulan karanfilin kendisi değil de tadı tükürükle boğaza kaçarsa oruç bozulmaz. Havada dağılan toz, duman, sinek gibi şeyler gayri ihtiyari boğaza kaçtığında oruç bozulmaz. Amma bunları kastederek yutarsa oruç bozulur. Sigara içmek gibi..
12- Nohut tanesinden daha küçük bir şey dişleri arasından çıkarıp yutarsa oruç bozulmaz. Fakat böyle küçük bir şey dışardan alıp ta yutulursa oruç bozulur.
13- Ağız dolusu olmayan bir kusuntu, istenmeden ağıza gelirde istenmeden mideye geri dönerse, oruç bozulmaz. İmam-ı Yusuf’a göre isteyerek te yutulsa bozmaz. (İmam-ı Muhammed’e göre bozar.)
14- Ağız dolusu bir kusuntu kendiliğinden içeriye dönerse İmam-ı Yusuf’a göre orucu bozar. İmam-ı Muhammed’e göre bozmaz. Ancak böyle bir kusuntu kısmen veya tamamen isteyerek yutulursa ittifakla oruç bozulur.
15- Bir kusuntu kasten getirilirse, ağız dolusu ise orucu bozar. Fakat ağız dolusundan az ise kendiliğinden geri dönerse, İmam-ı Yusuf’a göre bozmaz.
16- İlişki olmadan yalnız yapışmakla veya öpmekle oruç bozulmaz. Bakmak veya düşünce sonucunda boşalma olsa da oruç bozulmaz gusül gerekir.
17- Cinsel temas olmadan herhangi bir surette dokunmalar neticesinde boşalma olursa oruç bozulur. Boşalma olmazsa oruç bozulmaz. (Mezi gibi bir akıntının gelmesi boşalma değildir.)
18- Oruçlu kimse yıkandığı vakit kulağına su kaçarsa orucu bozulmaz.

ORUÇLUYA MEKRUH OLAN ŞEYLER:


1- Dişleri diş macunuyla fırçalamak, macunsuz mekruh olmaz.
2- İlaçla gargara mekruhtur. Eğer ağızdaki yara, namazda okumaya mani olursa, ilaçla gargara etmek mekruh olmaz, çünkü özür vardır.
3- Cünüp olma ihtimali varsa hanımını öpmek.
4- Ramazan günü oruçlu bir kimseye iğne yapıldığında veya kendi isteğiyle ağız dolusu kusmak gibi bir sebeple orucu bozulduğunda, seferdeki yolcu şehrine döndüğünde, hayzlı kadının hayzı kesildiğinde, akşama kadar oruçlu gibi sakınmaları gerekir, yiyip içmeleri mekruh olur.

ORUÇLUYA MEKRUH OLMAYAN ŞEYLER:


1- Gece ihtilam olup sahura kalkınca, imsak vaktine az kalmışsa, önce ağzını yıkayıp yemek yense, imsak çıktıktan sonra gusledilse, yani oruca cünüpken başlansa sahih olur. Daha sonra gusletmek caizdir.
2- Bozulursa kefaret olmasın diye, ramazan orucuna imsak vaktinden sonra niyet etmek caizdir.
3- Ramazanda yatsıdan sonra hanımıyla beraber olunsa, daha sonra geç vakitte uyuyup biraz sonra guslederiz dense, uyandıklarında da güneş doğmuş olsa, oruçlarına zarar gelmez, fakat namaz kılmak için ilk fırsatta yıkanmak gerekir.
4- Orucun aksamaması için hayzı ilaçla geciktirmek caizdir.
5- Oruçluyken hayzı başlayan kadın, oruçlu gibi durmaz, yiyip içebilir.

ORUÇ TUTMAK İÇİN KOLAYLIKLAR:


Oruç tutmak için aşağıdaki kolaylıklardan istifade etmek caiz midir?
1- Susayınca, harareti azaltmak amacıyla ağza su almak, serinlemek için başa soğuk su dökmek, soğuk suyla yıkanmak,
2- Sigara ihtiyacı hissedince, sigara yakısı vurmak,
3- Ağrılı, romatizmalı yerlere, sprey veya merhem sürmek, kalb krizlerinde göğse konularak emilen ilaç, yakı kullanmak,
4- Açlık hissedince, akupunktur iğnelerini batırmak veya açlık bandı kullanmak, (Bunlar hem açlık hissini gideriyor, hem de kilo vermeye yardımcı oluyor.)
5- Ramazanı aksatmamak, tam tutmak amacıyla hayzı geciktirmek için ilaç kullanmak.

CEVAP: Bunların hepsi caizdir. Ancak, birinci maddedeki husus, İmam-ı a’zama göre tenzihen mekruhtur, çünkü böyle bir hareket, ibadetten bıkkınlığı gösterebilir. İmam-ı Ebu Yusuf’a göreyse, bunun mahzuru olmaz, çünkü böyle yapmakla ibadete yardım edilerek sıkıntı nispeten giderilmiş olur. İmam-ı Ebu Yusuf’un kavline uyularak, yukarıdakilerin hepsi yapılabilir.

ORUCU BOZULAN KİMSE:


SORU: Ramazanda, orucu bozulan kimse yiyip içebilir mi?

CEVAP: Ramazan günü orucunu herhangi bir sebeple bozan, seferdeyken kendi şehrine gelen yani gelince mukim olan ve hayzı kesilen kadın, akşama kadar oruçlu gibi durur, yiyip içmez, fakat hayzı başlayan kadın, oruçlu gibi durmaz, yiyip içer. Oruç tutamayacak bir özrü olanlar, oruç tutamadıkları günler, gizli yiyip içmelidir.

ORUCU KAZAYA BIRAKMAK:


“Fe men kâne merîDan ev alâ seferin fe ıddetün min eyyâmin üHar.” mealen: “ Sizden kim hasta yahut seferi olursa, tutmadığı günler sayısınca başka günlerde tutar.” ( Kur’an)

Oruç tutamayacak kadar hasta olanlar iyileştiğinde, seferi olanlar ise sefer dönüşlerinden sonra oruçlarını kaza ederler. Kasden orucu bozanlar, o orucun kazası ile birlikte, art arda altmış gün tekrar keffaret orucu tutarlar. Ellidokuz gün keffaret orucu tutsalar da, bir gün ara verseler, sil baştan tekrar altmış gün tutmaları gerkir. Kasden oruç bozanlar, ramazanda oruç bozmaları sebebi ile de ayrıca tevbe etmeleri gerekir.
 
Üst Alt