KİMYA-İ SAADET İnsani Ruhun İtidalini Korumak

MURATS44

Özel Üye
-
-
İnsani Ruhun İtidalini Korumak


Şimdi bilmiş olunuz ki, bu hayvani ruh, âlem-i süfliden olup, buhar karışımlarının lâtiflerinden meydana gelmiştir. [Buradaki buhar su buharı değildir]. Karışım dörttür: Kan, balgam, safra ve lenf. Bu dört şeyin aslı; su, ateş, toprak ve havadır. Mizaçtaki uygunluk ve uygunsuzluk; sıcaklık, soğukluk, nemlilik ve kuruluğun miktarının farklı olmasındandır. Tıp ilminin gayesi, insani ruh dediğimiz diğer bir ruhun âleti ve taşıyıcılığını yapan hayvani ruhta bu dört şeyin itidalini sağlamaktır. İnsanî ruh bu alemden değildir. O ulvî âlemdendir ve melekler cevherindedir. Onun bu âleme inmesi, zâtındaki şaşılacak hâllerdendir. Fakat onun bu gurbeti, Allahü Teâlâ'dan gıdasını almak içindir. Hususan Allahü Teâlâ buyurur; «Hepiniz oradan aşağı inin dedik. Tâ ki size hidâyetim ulaşsın. Gösterdiğim yolu takip edenlere korku ve üzüntü yoktur» (1).

Allahü Teâlâ Kur'ân-ı Kerîm'de meleklere, «... Ben, çamurdan insan yaratıcıyım... Onu tamamlayıp içerisine de ruhumdan üfürdüğüm zaman kendisi için derhal (bana) secdeye kapanın» (2) buyurması, bu iki ruh âleminin ayrılığına işarettir. Zira birini çamura havale eyledi ve onun mizacının itidalinden «sevveytühû» [onu doğru ve hazır eyledim] diye bahsetti, itidal de budur. «Ve ona ruhumdan üfledim», kelâmı ile bunu kendine alâkalı kıldı. Buna misâl olarak deriz ki: Bir kimse, kolay ateş alması için bir bez parçasını lime lime eder, sonra ateşin yanına getirir ve alev alıp parlaması için üfler.

Hayvani ve süfli ruhun bir itidali vardır. Hekimin, onu helak ve hasta olmaktan korumak için itidal sebeplerini bilmesi gibi, kalbin hakikatinden olan insanî yüksek ruhun da bir itidali vardır. .Şeriat dâhilindeki ahlâk ve riyazet ilmi insanî ruhun bu itidalini muhafaza eder. Bundan sonraki islamın şartlarını anlatırken, onun sıhhatinin bunlar olduğu anlatılacaktır.

Anlaşıldı ki, insanın kendini bilmeden Allahü Teâlâ'yı bilemeyeceği gibi, bir kimse insandaki bu iki ruhun hakikatini bilmeyince de âhireti basiretle bilmesi [kalble yakînen tanıması] mümkün değildir. O hâlde kendini tanımak, Allahü Teâlâ'yı ve âhireti tanımanın anahtarıdır. Ve dinin esası da «Allahü Teâlâ'ya ve âhiret gününe iman etmektir». Bu sebepten dolayı bu bilgiyi öne aldık.

Bununla beraber ruhun evsafının [hususiyetlerinin] sırlarından bir sır söyleyemedik. Zira ondan konuşmaya izin yoktur. Çünkü, insanların anlayışı bunu kaldıramaz. Allahü Teâlâ'yı ve âhireti tamamen bilmek, bu ruhu tam bilmeye bağlıdır. Gayret et ki, mücahede ve istek yolu ile bunu kendi kendine bilesin. Zira başkasından dinlersen, onu dinlemeye takat getiremezsin. Evet, birçok kimseler Allahü Teâlâ hakkında bu vasfı dinlediler, inanmadılar, inkâr eylediler ve «Bu zaten mümkün değildir» dediler. Bu ise, Allahü Teâlâ'yı tenzih değil, inkârdır. O hâlde insan hakkında böyle şeyleri duymaya nasıl dayanabilirsin? Hattâ bu sıfatın Allahü Teâlâ hakkında olması, ne Kur'ân-ı Kerîm'le, ne de hadîs-i şerifle şârihdir. Aynı zamanda, duyunca inkâr ederler gerekçesiyle böyledir. Peygamberlere, «İnsanlara, akıllarının alacağı şekilde söyleyiniz», buyurulmuştur. Peygamberlerden bazılarına şöyle vahiy gelmiştir: «Bizim sıfatlarımızdan insanların anlayamayacakları bir şey söyleme, sonra inkâr ederler ve ziyan ederler. Bilecekleri kadar söyleyin.»
(1) 2 - Bakara: 38.
(2) 38 - Şad: 71 - 72.
 

MURATS44

Özel Üye

TAVSİYE
İmam Gazali'nin Kimya-i Saadet Kitabına ait diğer başlıklara sırasına göre aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.

--İçindekiler
Ahireti Tanımak :

(Bu unvanda on beş fasıl vardır)

Fasıl 1: Beden ve Ruhla Alakalı Cennet ve Cehennem
Fasıl 2: Ölüm'ün Hakikati
Fasıl 3: Senin Benliğin Bu Bedenle Değildir
Fasıl 4: İnsani Ruhun İtidalini Korumak
Fasıl 5: Haşrın, Neşrin, Ba'sın ve İadenin Manası
Fasıl 6: Bu Dünyada Cennet ve Cehennemi Müşahede
Fasıl 7: Kabir Azabının Manası
Fasıl 8: Kabir Azabının Hakikati ve Dereceleri
Fasıl 9: Kabirdeki Ejderhalar Baş Gözüyle Görülmez
Fasıl 10: Kabir Azabı Herkes İçin Değildir
Fasıl 11: Kabir Azabından Emin Olmayı Deneme Yolu
Fasıl 12: Ruhla Alakalı Üç Cins Cehennem Ateşi
Allah-u Teala'yı Tanımak

(Bu unvanda on fasıl vardır)

1. Fasıl: Kendini Bilmek, Allahu Tealayı Bilmenin Anahtarıdır
2. Fasıl: Allah-u Teala'nin Tenzih ve Takdisini Bilmek
3. Fasıl: Allah-u Teala'nın Saltanatı
4. Fasıl: İnsanın Azalarının Kuvvetleri ve Sıfatları ile Olan Bağlılığı
5. Fasıl: Tabiiyyicilerin ve Müneccimlerin Karıncaya Benzetilmesi
6. Fasıl: İnsanların Körler Zümresine Benzetilmesi
7. Fasıl: Yıldızların ve Burçların Padişahın Kudretine Teşbihi
8. Fasıl: Dört Teşbihin Manasını Bilmek
9. Fasıl: Dine Uymak Saadet Yoludur
10. Fasıl: Ehli İbahenin Yanlış ve Cahillik Yolları
Dünyayı Tanımak

(Bu unvanda beş fasıl vardır)

Fasıl 1: İnsanın Dünyada Bulunmasının Sebebi
Fasıl 2: Dünyanın Hakikatı, Afeti ve Maksadı
Fasıl 3: Dünyanın Aslı Üç Şeydir: Yemek, Elbise ve Mesken
Fasıl 4: Dünyanın Büyücülüğü Hakkında Misaller
Fasıl 5: Dünyadaki Herşey Mezmum Değildir

(Bu unvanda onsekiz fasıl vardır)

1. Fasıl: İnsan, Kaç Şeyden Yaratılmıştır?
2. Fasıl: Kalbin Hakikatını Bilmek
3. Fasıl: Kalbin Hakikatı
4. Fasıl: İnsanın Bedene İhtiyacı
5. Fasıl: Kalb Askerinin Bilinmesi
6. Fasıl: Şehveti, Gazabı, Bedeni, Duyu Organlarını, Aklı ve Kalbi Doğru Yolda Kullanmak
7. Fasıl: İnsandaki İyi ve Kötü Sıfatların Hali
8. Fasıl: Kendi Hareket ve Durumunu Kontrol Etme
9. Fasıl: İnsanın Aslının Melekler Cevherinden Olduğu
10. Fasıl: Kalb Aleminin Şaşılacak Halleri
11. Fasıl: Kalb Penceresi, Uyanıklıkta da Alem-i Melekut'a Açık Olur
12. Fasıl: Her İnsan, Fıtrat Üzere Doğar
13. Fasıl: Kudret Sebebiyle Kalbin Üstünlüğü
14. Fasıl: Peygamberliğin ve Evliyalığın Hakikati
15. Fasıl: İlim, Bu Yolda Bir Perdedir
16. Fasıl: İnsanın Saadeti, Allahu Teala'yi Bilmektedir
17. Fasıl: İnsan Bedeninde Allahu Teala'nın Şaşılacak Sun'u
18. Fasıl: İnsan Bu Dünyada Son Derece Aciz ve Noksandır.
 
Üst Alt