77- Nemâzın sünnetleri

NEMÂZIN SÜNNETLERİ: Hanefî mezhebinde, nemâzın sünnetleri:

İftitâh tekbîrinde ve vitrin kunût tekbîrinde, erkekler ellerini kulaklarının yumuşağına, kadınlar omuz berâberine kaldırmak. İftitâh ve kunût tekbîrlerinde, avuçlarını kıbleye teveccüh etdirmek. Kıyâmda sağ elin baş ve ince parmaklarını sol elin bileğine bağlamak. Kadınlar, sağ elini sol elinin üzerine koymak. Erler göbeğinin altına ve avretler göğsü berâberinde bağlamak. Her nemâzın evvelki rek’atinde -imâm olsun, cemâ’at olsun, yalnız olsun-(Sübhâneke) okumak. İmâm ve yalnız kılan, her evvelki rek’atde, Sübhânekeden sonra, E’ûzü ve Besmele okumak. Kezâlik imâm ve yalnız kılan, cümle rek’atlerde, Fâtiha-i şerîfenin evvelinde, Besmele-i şerîfe okumak. İmâm (Veled- dâllîn) dedikde, imâm ve cemâ’at ve yalnız kılan, kendisi Fâtiha-i şerîfeyi bitirdikde, -yavaşca- [âmîn] demek. Kıyâmdan rükû’a inerken tekbîr almak. Rükû’da ellerini dizlerinin üzerine koyup, parmaklarını açmak. Rükû’da üç kerre (Sübhâne rabbiyel’azîm) demek. Rükû’da beli ile başı bir hizâda olmak. İmâm ve yalnız kılan, rükû’dan kalkarken, (Semi’allahü limen hamideh) demek.

Cemâ’at ile ve yalnız kılan, rükû’dan kalkdıkdan sonra, (Rabbenâ lekelhamd) demek. Kıyâmdan secdeye inerken, (Allahü ekber) demek. Secdede üç kerre (Sübhâne rabbiyel-a’lâ) demek. Birinci secdeden kalkarken, (Allahü ekber) demek. İnerken, (Allahü ekber) demek. Secdede, el parmaklarını bitişdirmek. Erler secdede dizlerini yere koyup, uyluklarını karnından ayırmak ve hâtunlar uyluklarını karnına yapışdırmak. İkinci secdeden kalkarken, (Allahü ekber) demek. Erkekler, sağ ayağını dikip, sol ayağının üzerine oturmak. Ka’de-i ahîrede, salevât düâsını okumak. Sağına ve soluna selâm verirken, baş çevirmek. Tehiyyâtda, elleri dizlerinin ucuna berâber tutup, parmaklarını kendi hâline bırakmak. Secdede ellerini ve ayak parmaklarını kıbleye çevirmek. Secdeye vardıkda, ellerini kulaklarının hizâsında tutmak. Yedi a’zâ üzerine, secde kılmak. Dört rek’at olan farzların son iki rek’atlerinde yalnız Fâtiha-i şerîfe okumak. Sünnet-i şerîfe üzere, ezân-ı Muhammedî okumak. Cemâ’at ile olsun veyâ yalnız olsun, farzlarda erkekler ikâmet eylemek.

NEMÂZIN MÜSTEHABLARI: Hanefî mezhebinde, nemâzın müstehabları:
Müezzin ikâmetinde (Hayye alessalâh) dediği zemân, cemâ’at eğlenmeyip kalkmak. İftitâh ve vitrin kunût tekbîrlerinde, erkekler baş parmağını kulaklarının yumuşağına dokundurmak. Kıyâmda, ellerini bağladıkda, bileğini pekçe tutmak. Kıyâmda, secde yerine bakmak. Rükû’da ve secdede, ya beş, ya yedi kerre tesbîh etmek. Rükû’da ayakları üzerine bakmak. Rükû’da ayakları bitişdirmek. Kıyâma kalkınca, sol ayağı sağ ayakdan tekrâr açmak. Alnından önce, burnunu yere koymak. Secdede burnunun iki yanına bakmak. Selâm verirken, omuz başına nazar etmek. İmâmın solunda bulunan kimse, selâm verirken, imâma ve hafaza meleklerine ve cemâ’ate niyyet etmek. İmâmın sağında olan kimse, hafaza meleklerine ve cemâ’ate niyyet etmek. Sağında ve solunda kimse yok ise, ancak hafaza meleklerine niyyet etmek. Nemâz içinde terini silmemek. Öksürüğü terk etmek. Esnemeği terk etmek. Tehiyyâtda oturdukda uylukları üzerine bakmak. İmâm nemâzdan sonra yüzünü cemâ’ate döndürmek.