Dazzle Kamuflajı: Test Araçlarına Neden Kamuflaj Yapılır?

917'ye gelindiğinde İngiliz gemilerine yapılan Alman U-Bot saldırıları durdurulamaz boyuttaydı. Bu denizaltı savaşında halihazırda yüzlerce gemi torpidolanmıştı. Dalgaların altında pusuya yatabilen U-Bot'ların aksine kocaman siluetiyle bir duman yığınının içinde ilerleyen ve gökyüzünün ve denizin değişken ışığının renk kamuflajını bozduğu bir gemiyi gizlemek imkansızdı.

Denizcilik sanatçısı ve deniz subayı Norman Wilkinson U-Bot tehdidine karşı geminin gizlenmesini değil aksine kendisini düşmana açıkça göstermesi fikrini önerdi: Dazzle kamuflajı.

Dazzle kamuflajı​

Katliama tanık olan sanatçı bir aydınlanma yaşamıştı. Bir gemiyi bir denizaltı tarafından görülemeyecek şekilde boyamak olanaksız olduğundan cevabın aslında tam tersi olacağını düşündü. Gemi, ufuktaki görünürlüğünü düşürmek için değil, genel formunu bozacak şekilde boyanmalıydı. Böylece düşman denizaltı subayının, geminin gittiği rota konusunda kafası karışacaktı.


Siyah, beyaz, mavi, fuşya ve yeşil gibi renklerden oluşan ve kalın çizgiler, eğriler ve zikzaklara sahip olan “göz kamaştıran” Dazzle kamuflajı böyle doğdu. Bu çılgınca boya işe yarıyordu: Periskopundan bakan U-Bot topçuları gördükleri geminin formunu derhal seçemiyor, yönünü veya şeklini söyleyemiyordu. Kamuflajın şaşırtan bir yönü vardı. Düşman ufuktaki garip nesnenin ne türde bir gemi olduğuna karar veremiyordu. Kamuflaj adını bu özelliğinden aldı; dazzle, "göz kamaştıran" veya "göz alan".

Bir yılda 2000 gemi boyandı​

Norman Wilkinson fikrini hayata geçirmek için önce Kraliyet Donanması'ndan bir gemiyi boyama izni aldı. Ardından Londra Kraliyet Sanat Akademisi'nde Dazzle Bölümü'nü açtı. Bölüme birçok sanatçı katıldı. İçlerinden Edward Wadsworth hem bir dış hat memuru hem de Vortisizm sanatçısıydı (Vortisizm, Kübizm'den ilham alan bir İngiliz sanat hareketi). Wadsworth, bir yılda 2000 geminin dazzle kamuflajı ile boyanmasını yönetti.


Denizcilik kamuflajı aslında yeni bir fikir değildi. Antik Yunanlılar ve Romalıların denize ve ufka uyum sağlamak için filolarını mavi ve yeşil tonlarına boyadıkları biliniyor. 20. yüzyılın başlarında ABD ve Avrupa orduları aynı etki için donanmada gri veya kirli beyaz tonunu şart koşmuştur.

Dazzle kamuflajı gerçekten işe yaradı mı?​

Dazzle fikri bir süre sonra Amerikan Donanması tarafından da kabul edildi ve 1000'den fazla gemi bu kamuflaja boyandı. Ülke aslında düşünceye yabancı değildi. Kontrastlı renklendirmenin kamuflaj olarak kullanılması fikrine 1909'da yayımlanan Hayvanlar Aleminde Gizlenme-Renklendirme isimli bir kitapta yer verilmişti.

Kamuflaj işe yaramış olmalı ki Alman Amiralliği'nin kısa süre sonra bir yolcu gemisini dazzle kamuflajına boyadığı ve Kiel'deki denizaltı eğitim istasyonuna yerleştirdiği ortaya çıkmıştır. Dahası teslim olmuş denizaltılar arasında dazzle ile boyanmış olanlara rastlanıyordu. Almanlar kamuflajı etkili bulmuştu.

ABD'liler dazzle ile boyanmış gemilerin %1'inden azının torpido ile batırıldığını rapor ettiler. Bununla birlikte İngiliz Deniz Kuvvetleri Eylül 1918'de bir Dazzle Boyama Komitesi kurmuş ve komite dazzle'ın bir denizaltı topçusunun kafasını karıştırdığına dair kanıt bulmadıklarını söylemiştir. Ancak bir dezavantajı olmadığını ve boyalı gemilerdeki mürettebatın kendini daha güvende hissettiğini ve moralinde artış olduğunu belirtmiştir.

İngilizler yöntemi uçaklara da uygulamış ve havadaki etkinliği belirsiz olsa da yerdeki uçaksavar topçuları tarafından hedef alınmalarının zorlaştığını görmüşlerdir.

Günümüzde dazzle kamuflajı​

Gemileri sürekli olarak yeniden boyamak için gereken emek ve en önemlisi II. Dünya Savaşı'nda radar teknolojisinin icadıyla dazzle askeri gemilerden kaldırıldı.

Yine de bir sanat çalışmasının askeri bir problemi çözmesi son derece eşsizdir. Wilkinson'un aydınlanmasından bir asır sonra bile kaleydoskop ("sürekli değişen") şekil ve renkleriyle dazzle bakan gözleri şaşırtmaya devam ediyor.

Tasarım detaylarının rakiplerden gizlenmesinin istenildiği prototip arabalar ve test arabalarında dazzle fikri uygulanır. Bir başka örnek olarak, 2015 Formula 1 test sezonunda Red Bull RB11 arabası dazzle ile boyanarak rakip takımların aracın ayrodinamik özelliğini analiz etmesi önlenmiştir.

Yine DeepFace gibi etkili yüz tanıma ve değiştirme araçlarına karşı çözüm olarak dazzle kamuflajı kullanılması fikri gündeme gelmiştir.