TaHKaR
Aktif Üyemiz
Japonya daha 1968 yılında ilk HDTV deneme yayınlarına başlamıştı. NHK(Nippon Hoso Kyotai) isimli bu sistem 60Hz ve 1.125 satırlı. 1986 yılında ABD de bu standardı benimsedi, ancak bazı TV şirketleri(dönüşüm sorunları nedeniyle) buna itiraz ettiler, mevcut NTSC'nin iki katı olan 1.050 satırı tercih edeceklerini söylediler. Birkaç ay sonra Avrupa da kendi standardı EU95 ile buna karşılk verdi. Bu sistem 2 x 625 (1.250 satır), 50Hz(saniyede 50 alan) ve geriye doğru uyumlu. Avrupadaki ilk iki HDTV yayın 2004 yılının ilk gününde başlamıştı(yaklaşık iki yıl önce).
Bugün itibariyle uydularda HDTV yayın yapan tam 78 TV kanalı görünmektedir. Bu sayıdan bölgemize düşen uydularda Sirius(5E) 3 tane, Eut W3A(7E) 1 tane, Hotbird(13E) 1 tane, Eut W2(16E) 1 tane, ASTRA(19.2E) 3 tane, ASTRA(23.5E) 4 tane, ve Eurobird(28.5E) 1 tane, olmak üzere toplam olarak sadece 14 tanedir. Dünyadaki geri kalan 64 adet HDTV uydu yayının hem standartları farklı hem de bölgemizden alınması teknik olarak imkansız.
Avrupanın HDTV yayınlarının standardı geniş ekran(widescreen) da denilen 16:9 ekran görüntüsü ve 1920 piksel x 1080 satır veya 1280 piksel x 720 satır olabilir. Bu görüntüde çözünürlük standart bir DVD veya analog TV görüntüsüne göre en az 6 kat daha yüksek detaya sahiptir. Codec olarak genellikle MPEG-2 kullanılmaktadır. Analog televizyonda eskiden beri kullanılmakta olan örüntüleme(interlace) bunda da kullanılabilmektedir. Tanımda bu özellik satır sayısının arkasına eklenen bir küçük "i" harfi ile örneğin "1080i" şeklinde ifade edilmektedir. Örneğin 1080i/60 şeklinde yazıldığında saniyede 60 alan örüntülü 1080 satırlık bir ekran görüntüsü akla gelmektedir. Geleneksel olarak avrupa ve türkiye gibi PAL 50Hz kullanılan yerlerde bu yayın 1080i/50 şeklindedir.
Interlaced(örüntülü) tarama yerine alternatif olarak "progressive scan" (örüntüsüz/progresif tarama) getirilmiştir. Non-interlaced de denilebilen bu taramada resim k****i örülü iki yarım kare yerine her seferinde yeniden taranan bir tam kareden oluşur. Avrupa için esas olarak tercih edilmiş olan standart budur. Bu da satır sayısının ardına konulan (720p şeklinde) bir küçük ""p"" harfi ile ifade edilir. 1280 x 720 formatı örneğin pratikte daima progresif taramalıdır.
Bu yayınlarla ilgili olarak kullanılan ses kodlaması da Dolby Digital yani Dolby Laboratories'e ait AC-3 ses kodlama sistemidir. Bu algılamasal kodlama prensiplerini kulanan kayıplı bir ses sıkıştırmasıdır. Ana uygulama alanı çok kanallı ses olmakla birlikte 1.0 kanal(mono) yayından 5.1 kanal(full surround) yayına ve çift kanallı stereo (1+1) yayına kadar çoğu sistemi destekler. Genellikle ""Ev Tiyatrosu (Home Theater) de denilen sistemle kullanılmaktadır. En çok kullanılanı ""5.1 surround"" ses sisteminde herbiri (10 Hz-22 kHz) band genişliğine sahip (sol, sağ, orta, sol arka, sağ arka) olmak üzere 5 ses kanalı bulunmaktadır.
Halen türkiyeden de 3-4 tanesi alınabilen bu yayınları alabilmek için uygun HDTV özellikte uydu alıcısının yanısıra gerekli piksel satır sayısı çözünürlük özelliklerine sahip plazma veya TFT digital ekran ile surround(home theater) ses sistemine sahip olmak gerekmektedir.
Bugün itibariyle uydularda HDTV yayın yapan tam 78 TV kanalı görünmektedir. Bu sayıdan bölgemize düşen uydularda Sirius(5E) 3 tane, Eut W3A(7E) 1 tane, Hotbird(13E) 1 tane, Eut W2(16E) 1 tane, ASTRA(19.2E) 3 tane, ASTRA(23.5E) 4 tane, ve Eurobird(28.5E) 1 tane, olmak üzere toplam olarak sadece 14 tanedir. Dünyadaki geri kalan 64 adet HDTV uydu yayının hem standartları farklı hem de bölgemizden alınması teknik olarak imkansız.
Avrupanın HDTV yayınlarının standardı geniş ekran(widescreen) da denilen 16:9 ekran görüntüsü ve 1920 piksel x 1080 satır veya 1280 piksel x 720 satır olabilir. Bu görüntüde çözünürlük standart bir DVD veya analog TV görüntüsüne göre en az 6 kat daha yüksek detaya sahiptir. Codec olarak genellikle MPEG-2 kullanılmaktadır. Analog televizyonda eskiden beri kullanılmakta olan örüntüleme(interlace) bunda da kullanılabilmektedir. Tanımda bu özellik satır sayısının arkasına eklenen bir küçük "i" harfi ile örneğin "1080i" şeklinde ifade edilmektedir. Örneğin 1080i/60 şeklinde yazıldığında saniyede 60 alan örüntülü 1080 satırlık bir ekran görüntüsü akla gelmektedir. Geleneksel olarak avrupa ve türkiye gibi PAL 50Hz kullanılan yerlerde bu yayın 1080i/50 şeklindedir.
Interlaced(örüntülü) tarama yerine alternatif olarak "progressive scan" (örüntüsüz/progresif tarama) getirilmiştir. Non-interlaced de denilebilen bu taramada resim k****i örülü iki yarım kare yerine her seferinde yeniden taranan bir tam kareden oluşur. Avrupa için esas olarak tercih edilmiş olan standart budur. Bu da satır sayısının ardına konulan (720p şeklinde) bir küçük ""p"" harfi ile ifade edilir. 1280 x 720 formatı örneğin pratikte daima progresif taramalıdır.
Bu yayınlarla ilgili olarak kullanılan ses kodlaması da Dolby Digital yani Dolby Laboratories'e ait AC-3 ses kodlama sistemidir. Bu algılamasal kodlama prensiplerini kulanan kayıplı bir ses sıkıştırmasıdır. Ana uygulama alanı çok kanallı ses olmakla birlikte 1.0 kanal(mono) yayından 5.1 kanal(full surround) yayına ve çift kanallı stereo (1+1) yayına kadar çoğu sistemi destekler. Genellikle ""Ev Tiyatrosu (Home Theater) de denilen sistemle kullanılmaktadır. En çok kullanılanı ""5.1 surround"" ses sisteminde herbiri (10 Hz-22 kHz) band genişliğine sahip (sol, sağ, orta, sol arka, sağ arka) olmak üzere 5 ses kanalı bulunmaktadır.
Halen türkiyeden de 3-4 tanesi alınabilen bu yayınları alabilmek için uygun HDTV özellikte uydu alıcısının yanısıra gerekli piksel satır sayısı çözünürlük özelliklerine sahip plazma veya TFT digital ekran ile surround(home theater) ses sistemine sahip olmak gerekmektedir.
