Ölüyü Kabre Kadar Üç Şey Takip Eder Hadisi

Ölüyü kabre kadar takip eden üç şey nedir? Hadisi şerif Müslümanları hangi konuda uyarıyor? Hadisi şeriften çıkarmamız gereken dersler...

Enes radıyallahu anh’den, Resulullah sallallahu aleyhi ve sel-lem’in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir:

“Ölüyü (kabre kadar) üç şey takip eder: Çoluk-çocuğu, malı ve ameli. Bunlardan ikisi döner, biri kalır. Çoluk-çocuğu ve malı döner, ameli (kendisiyle) kalır.”

Buharı, Rikak 42; Müslim, Zühd 5. Ayrıca bk.Tirmizı, Zühd 46; Nesaı, Cenaiz 52

Hadisi Nasıl Anlamalıyız?

Her canlı ölümü tadar; eninde sonunda dünyadan ayrılır. Ölen insan kabre kadar uğurlanır. 462 numara ile tekrar gelecek olan hadisimiz bu mecburı yolculukta ölünün arkasından kabre kadar gidenleri saymaktadır. Çoluk-çocuğu, dostları gerçek uğurlayıcı olarak; malı-mülkü, techiz-tekfin ve defin masrafları ve geride bıraktığı mirası hukukı olarak ameli de sevap veya günah olarak ölüyü manen takip eder. Defin işinin bitirilmesiyle çoluk-çocuk ve dostlar ondan ayrılır, mirası da taksim edilmek üzere gündeme gelir. Ameli ise, başkasının işine yaramaz. O sadece sahibine özel olduğu için, nihaı değerlendirmeye tabi tutulmak üzere onunla beraber ahirete intikal eder. Bu sebeple “Mezar amel sandığıdır” denilmiştir. Ölen insan ne kadar büyük ve hatırlı biri olursa olsun, çoluk-çocuğu ve dostlarından hiçbiri onunla birlikte mezara girmek istemez ve girmez. Çok sevenleri bile, ağlaya ağlaya da olsa definden sonra ayrılıp giderler. Ne kadar üzülüp ağlasalar bile, onu mezarında yalnız bırakırlar. Ölen kimse dünyanın en zengini de olsa, yanında götürdüğü şey birkaç metrelik kefen bezinden ibarettir. Şair ne güzel söylemiştir:

Ana rahminden geldik pazara
Bir kefen aldık döndük mezara.

Geriye kalan mal, artık ona değil mirasçılara aittir. Nitekim bir hadıs-i şerıfte ifade buyurulduğu gibi, “Kişinin asıl malı, yiyip bitirdiği, giyip eskittiği ve Allah için verip biriktirdiğidir” (Müslim, Zühd 4).

İnsan, hayatı boyunca yaptıklarını yani amelini beraberinde götürür. Ona göre de muameleye tabi tutulur. “Kabir ya cennet bahçelerinden bir bahçe yahut cehennem çukurlarından bir çukurdur” hadisi, bu muamelenin neler olabileceğini ifade eder. Madem ki kişiyi takip edecek olan ameldir, o halde mücahede, ameli sevimli bir dost, ebedı bir mutluluk vesilesi kılma gayretidir, denilebilir. Akıllı kişi de böyle bir gayreti kendi kendisinden esirgemeyendir. Mücahedenin gereği ve sınırları bu hadıs-i şerıf ile pek veciz bir şekilde dile getirilmiş olmaktadır.

Hadisten Çıkarmamız Gereken Dersler

Mücahede, amel ve ibadeti artırmakla gerçekleştirilmelidir.
Çoluk-çocuk ve amel kişi ile nihayet kabre kadar gider.
Başbaşa kalınacak olan ameldir. Kişinin kabir hayatı ve ahiretteki durumu ameline göre belirlenir.
Kaynak: Riyazüs Salihin, Erkam Yayınları